Menu
Waar ben je naar op zoek?
Wij zijn en blijven er voor jou, ook al heb jij het moeilijk of hebben wij het moeilijk


De pijler aanwezigheid gaat over elke handeling en houding waarmee je naar het kind uitstraalt: ‘Ik ben hier en ik blijf hier, ook als jij het moeilijk hebt of als ik het moeilijk heb’. 

Aanwezigheid is een fysieke en een mentale kwestie. Een professional die aanwezig is, wordt door kinderen ervaren als dichtbij, betrokken en geïnteresseerd én als toezichthoudend en vastberaden.

Aanwezigheid is klaarstaan om als een anker te zijn voor het kind.
Het touw van het anker kun je strakker aantrekken, indien nodig, of juist wat laten vieren.

Items uit het Kompas voor Verbindend Gezag

  • Ik doe, kijk of speel mee.

  • Ik heb interesse in en aandacht voor élk kind.

  • Ik verwelkom kinderen bij binnenkomst.

  • Ik spreek vanuit een wij-gevoel (‘in deze groep luisteren we naar elkaar’).

  • Ik maak verbinding op ooghoogte.

  • Ik communiceer non-verbaal (zoals: oogcontact, knipoog, gebaar).

  • Ik (h)erken emoties (‘ik zie dat je boos bent; dat mag ook’).

  • Ik zie en hoor wat er gebeurt, omdat ik fysiek aanwezig ben tussen de kinderen.

Praktijkvoorbeeld

Chris (leraar voortgezet onderwijs):

‘Een leerling die spijbelt krijgt van mij standaard een sms met daarin de boodschap:‘ ik had je verwacht vandaag. Jammer dat je er niet bent. Tot morgen!’. Ik krijg nooit een sms terug, maar daar draait het niet om. Door het bericht te sturen weet de leerling dat hij gemist wordt en dat hij de volgende dag gewoon opnieuw verwacht wordt.'

Aan de slag (gespreks- en werkvormen)

Belangrijke begrippen

  • Spreken vanuit een 'wij-gevoel' gaat over taalgebruik dat zowel verbindend is (we vormen samen deze groep) als waaruit een appèl spreekt op de verantwoordelijkheid (zo doen we dat in deze groep).

  • Verbinding op ooghoogte gaat over connectie door oogcontact, en zeker niet over het afdwingen van oogcontact. 

  • (H)erkennen van emoties betreft zowel het herkennen van emoties ('ik zie dat je boos bent') en het erkennen dat emoties oké zijn ('en dat mag ook'). Hierbij kun je best aangeven dat bepaald gedrag daarbij niet is toegestaan ('je mag best boos zijn, maar we slaan elkaar niet').

  • Je ankerfunctie vervul je door op een positieve manier geïnteresseerd en betrokken te zijn (belangstelling tonen voor hun activiteiten, iets samen doen) én gericht toezicht te houden (waar is het kind, met wie gaat het om) (Bom & Wiebenga, 2017). Om je ankerfunctie te vervullen, is belangrijk dat je zelf ook 'verankerd' bent. 

Meer weten?

  • Artikel Bom, H. & Wiebenga, E. (2020). Met een passende attitude wordt een interventie pas waardevol. Tijdschrift voor Psychotherapie, 46(4), 276-293. | Over de pijler ‘aanwezigheid’ (p.287-288). 

  • Hoofdstuk 2 (p.27-41) over vormen van aanwezigheid en de toepassing hiervan. 
    Omer, H. (2019). Nieuwe autoriteit/verbindend gezag op school. Pelckmans: Kalmthout.

  • Video over de pijler aanwezigheid, gemaakt door pabostudenten van Iselinge Hogeschool

  • Video over een warm welkom op school

  • Video over wat aanwezigheid kan betekenen voor een kind

     

Het Kompas voor Verbindend Gezag | Over de pijler: Aanwezigheid

Wilt u contact met ons opnemen? We zijn bereikbaar via onderzoek@iselinge.nl

Terug naar Het Kompas