Historisch redeneren in onderzoekend geschiedenisonderwijs In de hedendaagse internationale vakdidactiek geschiedenis staat historisch redeneren centraal. Leerlingen vormen zich door onderzoek een beeld van het verleden. In het voortgezet onderwijs is historisch redeneren stevig geworteld; in het basisonderwijs echter niet of onvoldoende. In dit onderzoek wordt een methodiek ontwikkeld waarmee basisschoolleraren met onderzoekend leren historische redeneervaardigheden bij leerlingen stimuleren. Een belangrijke fase in het ontwikkelen van deze methodiek is dat leerkrachten een professionaliseringstraject doorlopen waarin leerkrachten de methodiek mee ontwikkelen en er mee werken. Het professionaliseringstraject vindt plaats in de Academische werkplaats, waarin leerkrachten van OBS Hogenkamp (Doetinchem), OBS ‘t Montferland (‘s-Heerenberg), BijEen (Lichtenvoorde), basisschool Laetare (Kilder) en CBS Arcade (Warnsveld) samen met studenten en docenten van Hogeschool Iselinge samen leren om historisch te redeneren en dit in onderzoekend leren-lessen te bevorderen bij de leerlingen in de basisschool (groep 5 t/m 8). In de werkplaats wordt ook samengewerkt met de regionale archieven Achterhoek-Liemers en Zutphen en met het Nationaal Onderduikmuseum (Aalten) en het Stadsmuseum Doetinchem. Wil je meer lezen of lessen en tools downloaden, kijk dan op deze site.
Opbrengsten 2020/2021 Met de academische werkplaats ontwerpen we een model/methode voor het ontwerpen van onderzoekende geschiedenislessen waarin leerlingen gestimuleerd worden historisch te redeneren. Dit begint met het definiëren van ontwerpcriteria. Momenteel bevinden we ons in deze fase. De ontwerpcriteria definiëren we vanuit de literatuur en vanuit de praktijk (oefeningen die de deelnemers doen). Daarnaast zullen we scaffolds ontwikkelen voor de ontwikkeling van deze vaardigheden bij leerlingen en hulpmiddelen voor de leerkracht om dit type onderwijs te begeleiden. Tenslotte pogen we een educatief project op te zetten met het Nationaal onderduikmuseum in Aalten en met het Stadsmuseum in Doetinchem. Hierbij wordt ook samengewerkt met het Regionaal archief Achterhoek-Liemers en het Regionaal archief Zutphen.
Materialen Onderzoekend geschiedenisonderwijs Achtergrondinformatie en lessen voor niet-deelnemende scholen zijn te vinden op www.onderzoekendgeschiedenisonderwijs.nl. Deze site wordt steeds aangevuld en in de toekomst zullen ook ontwikkelde tools en handleidingen hier gedeeld worden.
Literatuur Peeters, M. & van Baren-Nawrocka, J. (2015). Groeien in onderzoekend leren. JSW (1), 14-17. Van Boxtel, C. & de Koning, L. (2018). Historisch denken en redeneren ontwikkelen binnen spel. In Dobber, M. & Van Oers, B. (red.), Spelen en leren op school. (p 71-85) Assen, Van Gorcum Van Boxtel, C. & Van Drie, J. (2019). Historisch denken en redeneren onderwijzen, in Kleio 60(9), 26-29.